Door Marianne van der Kooy
Het is half twee ’s middags. Je zit in de vergaderzaal op je werk in Ivoorkust en de meeting kan elk moment beginnen. Van de tien genodigden zitten er slechts vijf in de zaal. Terwijl iedereen de uitnodiging heeft geaccepteerd. Je besluit ze tien minuutjes extra inlooptijd te geven. Maar om kwart voor twee is de situatie nog steeds hetzelfde. Enigszins gefrustreerd start je de vergadering. Drie kwartier later komen de vijf verstekelingen opeens aankakken. Nietsvermoedend en zich van geen kwaad bewust. Ze nemen zelfs nog ruim de tijd om iedereen apart met drie zoenen te begroeten. Intussen sta jij jezelf op te vreten.
Als je ooit in een warm land hebt gewerkt, komt deze situatie je waarschijnlijk bekend voor. Waar wij Nederlanders altijd erg van de klok zijn, ontbreekt het daar bij veel van onze zuiderburen nogal eens aan. De Fransen en Ivorianen snappen op hun beurt niet waarom wij ons zo druk maken. Wat is hier gaande? En wat kunnen we ermee?
Maak je niet druk
Aangezien de Ivoriaan met het ritme van de dag leeft, zal deze al rond een uur of zes ‘ochtends op het werk zitten. De met airconditioning uitgeruste Ivorianen, en daarmee ook de Fransen, komen op een normaler tijdstip aan op kantoor. Uitgebreid zoenend worden alle collega’s begroet. Vaak wordt er gezamenlijk ontbeten en worden alle koetjes en kalfjes besproken. Gaan ze uiteindelijk aan het werk, dan pakken ze drie dingen tegelijk aan die ze dwars door elkaar heen afhandelen. Multitasking till the bone. Telefoongesprekken beginnen met informeren naar het welzijn van de ander, zijn/haar familie, het huisdier, maar ook het nieuws en leuke restaurantjes. Daarna komt het zakelijke onderwerp pas aan de beurt.

Reken er rond lunchtijd op dat je je Fransoos en Ivoriaan een uurtje of twee kwijt ben. In de zuidelijke culturen wordt de lunch groots aangepakt. Wanneer jij vanachter je laptop gehaast je boterhammetje zit weg te stouwen, verlaat de zuiderling het pand. Om het vervolgens heerlijk buiten de deur te zoeken. Hoeft overigens niet per se luxe te zijn. Er wordt in ieder geval flink getafeld, vaak met een goed glas rood erbij. Op de tijd wordt niet gelet. Als iedereen klaar is, keren ze weer terug naar kantoor en wordt het werk weer opgepakt. Dat er vervolgens een vergaderingetje hier en daar wat later begint, is geen probleem. Want: maak je niet druk!
Met de boterham achter de pc
Wij noorderlingen pakken het allemaal iets anders aan. Als ik ’s ochtends aankom op kantoor, begroet ik eerst mijn collega’s. Samen met een bakkie pleur nestel ik me achter mijn computer. Vervolgens bekijk ik mijn agenda en scan ik door de mailtjes. Op een (al dan niet digitaal) to-do-lijstje schrijf ik de prioriteiten voor die dag op. Ready, set, go!

Rond lunchtijd haal ik een broodje bij de boulangerie op de hoek en eet deze bij mijn collega’s op aan tafel. Is mijn planning voor die dag erg strak, dan haal ik mijn meegebrachte bammetje uit mijn tas en eet ik hem gewoon op vanachter mijn computer. Lekker snel en efficiënt! Toch? Vervolgens verschijn ik op tijd bij vergaderingen, haal ik alle deadlines én kan ik op tijd weer naar huis.
Botsingen
Het moge duidelijk zijn dat deze verschillen in (werk)gedrag tot botsingen kunnen leiden. Wil jij een dagje knallen op je werk, zit er weer een Franstalige in je oor te tetteren hoe leuk zijn weekend wel niet was. Of je krijgt weer het zoveelste commentaar slash vraag waarom je in hemelsnaam boterhammen meeneemt naar je werk. Dat snappen buitenlanders écht niet namelijk. Informeer jij in de half-twee-maar-we-waren-er-pas-om-half-drie-meeting naar de reden van de te late opkomst, dan snapt de ander werkelijk niet waar je het over hebt. En dat is geen kwestie van domheid, maar van een groot cultuurverschil.
M-time en P-time
Zo heb je over het algemeen twee soorten tijden. Er is ‘M-time’ (monochronic time) en ‘P-time’ (polychronic time). M-time mensen doen één ding tegelijk volgens een duidelijke planning. Ze werken met deadlines en plannen meetings ruim van tevoren in. Ze hechten veel waarde aan punctualiteit. Te laat komen op je afspraak wordt als beledigend en respectloos beschouwd. M-time culturen zwaaien de scepter in landen als Nederland, Duitsland, Scandinavië, Singapore en Amerika.
‘P-timers’ daarentegen doen meerdere dingen tegelijk. Zonder duidelijke planning. Ze hechten meer waarde aan mensen in plaats van aan de zakelijke deal. Op tijd komen? Nooit van gehoord. Stressen om een deadline? Zonde! We zien dit gedrag in onder meer Afrika, Latijns-Amerika en Azië.
Misschien heb je het volgende wel eens op vakantie meegemaakt bij een willekeurige balie. Na een tijdje in de rij te hebben gestaan, ben je aan de beurt en stel je je vraag. Op het moment dat jij wordt geholpen door de medewerkster, geeft ze de vrouw links van je nog haar wisselgeld terug en de man rechts laat ze ook alvast zijn bestelling doorgeven. Tegelijkertijd neemt dezelfde medewerkster twee telefoongesprekken aan en seint wat informatie door naar een collega in de verte. Herkenbaar? P-time in de zuiverste vorm, dames en heren.

Geven en nemen
Het moge duidelijk zijn: als je deze twee culturen in één kantoor stopt, barsten er bommen. Met name bij de noorderling. Want waar wij alles op tijd en volgens afspraak willen doen, waait de zuiderling heerlijk mee met de flow en ziet wel wanneer en hoe het uitkomt. Een aangezien ik nu eenmaal in Ivoorkust woon, is het aan mij om een manier te vinden om hiermee om te gaan. Wie heeft er gelijk en wat kunnen we doen om de schade zoveel mogelijk te beperken?
Het antwoord op de eerste vraag is simpel: niemand heeft gelijk. Of beter: we hebben allemaal gelijk. Het is een kwestie van voorkeur, maar vooral ook gewoonte. Het mooiste zou zijn als we elkaar een beetje zouden proberen te begrijpen, en vervolgens allebei een beetje zouden toegeven. Zo beperken we meteen de schade.
P-time is life
Dus ben jij in Nederland en heb je een aantal tropische types op de zaak die in jouw ogen de kantjes er vanaf lopen? Leg ze dan eens duidelijk de regels uit van hoe het bij jullie werkt. Jullie zijn immers in Nederland, dus in principe gelden ‘onze’ regels. Maar sta het wel toe dat er bijvoorbeeld buiten de deur wordt geluncht of dat het goedemorgen ritueel wat langdradig is.
Voor mezelf in Ivoorkust geldt het omgekeerde. Ik ben hier te gast, dus ik ben degene die zich aanpast. Tuurlijk, als een afspraak niet wordt nagekomen, dan zeg ik er wat van. En als het echt de spuigaten uitloopt met vergaderingen, ben ik weg. Maar voor de rest maak ik me niet meer druk. Ik zie wel wat er gebeurt. Lukt het vandaag niet, dan is er morgen weer een dag. En eerlijk: die mindset bevalt me eigenlijk heel goed! Evenals die lunch bij dat leuke tentje. En het stressloze gevoel bij zogenaamde deadlines. Het geouwehoer over niks is sowieso wel mijn ding. Je snapt: ik ben om. P-time is mijn nieuwste vriend. P-time is life! Laten we hem koesteren.

Zo, wat een serieuze ondertoon zo midden in de zomer! Ik vertrek volgende week voor een paar weken naar het zonnige Nederland, dus even geen blogs. Vanaf september ben ik er weer, luitjes! Enjoy the sunshine. O, en vergeet niet te liken met onderstaand hartje. Toedeldookie!