Ivoorkust

Gas op die lolly

In mijn blogpost ‘Met de vlam in de pijp’ lazen jullie al dat het verkeer in Abidjan één grote chaos is. Men rijdt dwars door elkaar heen, snijdt anderen af, haalt links in, maar haalt ook rechts in en geeft extra gas bij het naderen van een rood stoplicht. Best bijzonder. Hoe kunnen al deze mensen hun rijbewijs hebben gehaald en vervolgens zo asociaal rondscheuren?

Je zóú verwachten dat het wat ongestructureerde verkeer reden is om lastig aan je certificaatje te komen. Grote kans namelijk dat je tijdens het afrijden in een kettingbotsing terechtkomt of dat er een willekeurige passant bovenop je auto springt terwijl je in de file staat (echt gebeurd). Zeg dan maar au revoir tegen je rijbewijs. Maar nee, dames en heren. Niets is minder waar. Wat maakte ik mee in mijn jacht op het felgebeerde papiertje?

De macht in handen

Even terug naar het begin. Toen ik tweeënhalf jaar geleden in Ivoorkust arriveerde en de verkeerschaos aantrof, had ik nooit gedacht dat ik ooit zelf achter het stuur zou durven kruipen. Maar bij het verstrijken van de tijd en van de zwangerschapshormonen, besloot ik toch maar eens een poging te wagen. Het was even onwennig, maar al snel vond ik het wel lekker dat ik de macht (lees: het stuur) in handen had. Dan kon ik tenminste zelf om alle verkeersongelukken heen slalommen in plaats van dat de taxichauffeur hem er vol overheen knalde. Het beviel op den duur zelfs zó goed, dat ik m’n eigen autootje Jim (als in: Suzuki Jimny) aanschafte en kon gaan en staan waar ik wilde. O, de ultieme vrijheid vloeide rijkelijk door d’aderen.

Blijheid met Suzuki Jim

Internationaal rijbewijs

Op een zekere dag reden Jim en ik met de haren in de wind (airco was kapot, ramen stonden open) door Abidjan. En toen stond daar opeens de politie. Ik moest de auto aan de kant zetten en al m’n papieren laten zien. Qua rijbewijs probeerde ik er vanaf te komen met de internationale variant van de ANWB die al twee jaar verlopen is. Normaal gesproken trapten ze daar namelijk in. Maar toen hij vervolgens ook mijn paspoort bekeek, kreeg ik de vraag waar mijn Ivoriaanse rijbewijs was. Hmmz. Ik heb toch een internationaal rijbewijs? Jazeker. Maar die telt niet meer als je langer dan drie maanden op rij in Ivoorkust bent. Laat staan als je er al bijna drie jaar bent.

Kleingeld raakt op

Ik dacht: jaja! Corruptie alom, natuurlijk. Want het zou niet de eerste keer zijn dat er ter plekke een nieuwe regel wordt verzonnen. Maar de weken daarop werd ik nog een keer of vijf aangehouden door de dienders, en allemaal kwamen ze met dezelfde opmerking. Ik besloot maar eens navraag te doen in de naaste omgeving. Bij Steef strandde ik gelijk al op het antwoord: ja. Je hebt hier inderdaad een Ivoriaans rijbewijs nodig als je langer dan drie maanden aaneengesloten in het land bent.

Aha. Laten we het rijbewijsproces maar in gaan dan, zei ik. Want van al die boetes die ik elke keer krijg wordt de portemonnee ook niet blij. Stefan was het er roerend mee eens, want inmiddels was ook hij aardig door zijn kleingeld heen aan het gaan.

Geboren te Arnhem

We schakelden de hulp in van Steefs collega. Het manusje-van-alles binnen het team. Die op zijn beurt ook weer zijn externe loopjongen heeft, zoals het een echte Ivoriaan betaamt. Hij ging het allemaal wel even regelen voor ons. Op een zonnige middag was ik nietsvermoedend aan het werk, toen we halsoverkop uit ons kantoor werden gehaald door de collega, omdat we ‘opeens’ bloed moesten gaan prikken voor ons rijbewijs. Ik snapte er niets van, en was als de dood dat er één of andere vage kwakzalver midden op straat bloed wilde gaan prikken. Maar nee, zo wist Steef. De buurman van het kantoor is het Ivoriaanse CBS. En dus gingen we het daar allemaal regelen.

Eenmaal bij het CBS werden we door de loopboy dwars door alle mensenmenigten geloodst (ja, dan voel je jezelf vrij gênant) en mochten we in een zaal wachten met een stuk of vijftig andere gegadigden. Toen ik aan de beurt was, verschenen al mijn persoonsgegevens op een formulier en moest ik het ondertekenen. Allemaal leuk en aardig, maar er klopte geen ene hol van. Ik wilde er wat van zeggen, maar de loopjongen stak er een stokje voor. “Doe maar niet.” Om mysterieus lachend te vervolgen: “Dat krijg je nu eenmaal als je je rijbewijs kóópt.”

Hè? Oké, het zal wel. Na een aantal jaren Ivory ben ik inmiddels wel op het punt gekomen om hier niet eens meer moeilijk over te doen. En zo geschiedde het dat ik opeens in Arnhem ben geboren in plaats van in Katwijk. Dat de voornamen van mijn ouders Jacob en Wilma zijn. En dat mijn huis zich ergens in de slums van Youpougon bevindt. Joe, prima joh!

Dit is wel een lekker beginnersfile’tje. Iedereen rijdt nog netjes in lijn.

Theorie-examen

En dan was daar nog het theorie-examen. Hier hoefde ik niets voor te doen, zo werd me verteld, want dat is zó makkelijk, dat weet je allemaal nog wel. En zo niet, dan slaag je er ook wel voor. Dus geen paniek. Zo gezegd, zo gedaan. Samen met de loopboy en zíjn loopboy reden we naar het examenkantoor. Jawel, ik reed zélf in de auto naar mijn theorie-examen, hoe vind je die? Eenmaal in de wachtkamer zag ik alle Ivorianen om me heen druk in de weer met boekjes vol oefeningen. Gauw heb ik nog even wat verkeersborden gegoogled. Toegegeven: lichte zenuwen begonnen zich bij me te openbaren. Maar toen werd ik de al zaal in gelokt en there was no way back.

Ik kreeg een verkeerssituatie voorgeschoteld. “Je rijdt op de weg en er is een ongeluk gebeurd. Jij bent de eerste die bij het ongeluk arriveert. Wat doe je?” Nadat ik tot drie keer toe een antwoord gaf in de trant van: politie bellen, wegenwacht bellen, stabiele zijligging, zei de examinator het antwoord maar een soort van voor. “Maar.. wat doe je om te voorkomen dat er geen ándere mensen bovenóp rijden?” Stilte. “Pak je dan iets uit je auto?” Ooooh. Die gevarendriehoek natuurlijk. “Góédzo!” Ik kreeg nog een compliment ook, ondanks deze wanvertoning. De tweede vraag was een verkeersbord. Het was zo’n vaag plaatje, dat ik net zo’n vaag antwoord heb gegeven. Bij wijze van hulp vatte de examinator mijn antwoord samen. Het leek echter in de verste verte niet op wat ik zojuist had staan raaskallen. “Dat bedoel je toch?” “Oui!” zei ik. “Heel goed. Je bent geslaagd!” En met een stempel op m’n formulier verliet ik de tent. Theorie-examen in de pocket.

Acute migraine

Na enkele weken kwam er een belletje dat het rijbewijs klaar lag. Als in: die van Stefan lag klaar. Bij die van mij waren ze de gegevens kwijtgeraakt. Ik moest dus opnieuw langskomen bij het CBS om een foto te laten maken en wat informatie door te geven. Daar aangekomen bleek het toch wat ingewikkelder te liggen. Volgens “Het Systeem” zou ik in het dagelijks leven namelijk een bril dragen. Geen idee waar het vandaan komt: ik draag geen bril en geen lenzen. Maar volgens Ivoorkust draag ik een bril.

Ook hier moest ik me volgens de loopjongen maar bij neerleggen. Ik moest gewoon een bril dragen tijdens deze procedure, en daarmee basta. Ik werd even in een hoekje geparkeerd, de loopjongen rende de straat op en kwam, enigszins sneaky, met een heerlijk retro brilletje weer terug. Geleend van iemand op straat. Bebrild liep ik de zaal in en wachtte op mijn beurt. Toen ik wat vragen moest beantwoorden bij de beambte heb ik de bril toch even afgezet. Die was namelijk zó sterk dat ik er acute migraine van kreeg. Daarbij had ik het idee dat ik dusdanig scheel keek, dat ik de beste man niet eens in het vizier had. En dat komt de geloofwaardigheid van zo’n bril ook niet echt ten goede. Al met al duurde deze sessie weer eeuwen, en ik vroeg me af of het ooit goed zou komen.

Het heeft een bril en het rijdt

Maar wat gebeurde er een paar weken later? Jawel! De telefoon ging: m’n rijbewijs lag klaar. Compleet met de zeer sexy foto van mij met m’n leenbril. Zonder dat ik er ook maar iets van een praktijkexamen voor heb moeten afleggen. Met het o zo moeilijke theorie-examen heb ik meteen maar even mijn A, B, C, D én E-rijbewijs gehaald. Boem! Je kunt het maar binnen hebben. Ik mag nu dus ook vrachtwagens besturen. Maar dat leed ga ik de mensheid besparen. 😉

Hoppa! Nu mag ik in Ivoorkust ongeveer alles besturen wat los en vast zit.

Dit verklaart een hoop. Waarom mensen hier niet tot nauwelijks kunnen autorijden, waarom voorrangsregels worden genegeerd, waarom er zoveel ongelukken gebeuren en ga zo nog maar even door. Nu is er nog wel een verschil tussen je rijbewijs kópen (wat ik heb gedaan) en je rijbewijs daadwerkelijk behálen.. maar ik kan me niet voorstellen dat het niveau dan veel hoger ligt. Kortom, goed opletten en veel toeteren, en maar hopen dat niemand tegen je aan rijdt.

Nee nee Dirk, leuk geprobeerd. We weten dat er veel door de vingers wordt gezien in Ivory. Maar jij zit voorlopig nog gewoon in het kinderstoeltje, vriend.

Disclaimer: ondanks dat ik mijn rijbewijs op deze onorthodoxe wijze heb gehaald, ben ik een prima chauffeur hoor. Dus geen paniek voor deze mysterieuze gang van zaken.

PS: Wist je dat ik ook blogartikelen schrijf in opdracht van bedrijven? Stuur een mailtje naar info@tropicswriter.nl als je hier meer over wilt weten!

You Might Also Like